Η ελληνική προεδρία στήνει το τραπέζι της Ευρώπης

Οι νότιοι Ευρωπαίοι έχουν ένα κοινό μυστικό, τόσο γνήσιο που το επιβεβαιώνουν ακόμα και οι επιστήμονες: το καλό φαγητό δίνει ζωή. Η ελληνική προεδρία πιστεύει ότι η Μεσογειακή διατροφή που συμπυκνώνει αυτό το μήνυμα αξίζει να προωθεί. Για το λόγο αυτό, οι καλεσμένοι της Ελλάδας θα έχουν την ευκαιρία να γευθούν Ελλάδα και να μυηθούν στον μεσογειακό τρόπο ζωής.

Από την Ισπανία μέχρι την Κύπρο

Η Μεσογειακή δίαιτα είναι περισσότερο ένα ολοκληρωμένο σύστημα διατροφής, παρά μία ‘δίαιτα’, με τη συνηθισμένη έννοια του όρου. Εδώ και χιλιετίες, οι πληθυσμοί που κατοικούσαν τα περίχωρα της Μεσογειακής λεκάνης, ανέπτυσσαν πληθώρα διατροφικών συνηθειών, οι οποίες σχετίζονταν με το επίπεδο μόρφωσής τους, τη διαίσθησή τους, το εμπόριο, τον πλούτο τους, αλλά και τα επιστημονικά επιτεύγματα. Αυτή ακριβώς η ποικιλότητα στα έθιμα και τις συνήθειες, ξεκινώντας από την Ιβηρική χερσόνησο ως τις ακτές της Β. Αφρικής, τη Μάλτα και το Ισραήλ κατέστησε δυνατόν να μιλάμε όχι μόνο για ένα, αλλά πολλά είδη μεσογειακής διατροφής.

Είμαστε ό,τι τρώμε

Η ευρωπαϊκή μεσογειακή δίαιτα έχει παραμείνει σχετικά σταθερή στο χωροχρόνο. Ξεχωρίζει για την πλούσια κατανάλωση ελαιόλαδου και ελιών, φρούτων και λαχανικών, καθώς και για την κατανάλωση, σε μικρότερο βαθμό, γαλακτοκομικών, ψαριών και κρέατος. Τα γεύματα συνοδεύονται από συντηρητικές ποσότητες κρασιού το οποίο συχνά είναι σπιτικό.

Τα πλεονεκτήματα της Μεσογειακής διατροφής δεν ήταν ευρέως γνωστά σχεδόν μέχρι και το τέλος του 20ου αιώνα. Τη δεκαετία του ’90 συστηματοποιήθηκε η ιατρική έρευνα γύρω από το ζήτημα και οι ειδικοί άρχισαν να συνδέουν τη μεσογειακή διατροφή με τη μείωση εμφάνισης καρδιακών παθήσεων και καρκίνου, καθώς επίσης και με την επέκταση του προσδόκιμου ζωής.

Μια κληρονομιά που αξίζει να διατηρηθεί

Το Νοέμβριο του 2010, η UNESCO χαρακτήρισε τη Μεσογειακή Δίαιτα Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά των χωρών της Ιταλίας, Ισπανίας, Ελλάδας και του Μαρόκου. Η κίνηση ήρθε ως ένδειξη αναγνώρισης της σημασίας της Μεσογειακής Διατροφής στην ιστορία και τον πολιτισμό αυτών των χωρών, αλλά και ως αναγνώριση της συμβολής της στην παγκόσμια διατροφική κοινότητα. Το 2013 ακολούθησαν η Πορτογαλία, η Κύπρος και η Κροατία.

Ελληνική γαστρονομία: Μία ιστορία 4.000 χρόνων

Με τροφές πλούσιες σε χρώματα και γεύσεις που προσφέρουν πλούσια θρεπτικά συστατικά και λιγότερα λιπαρά, η ελληνική μεσογειακή δίαιτα αποτελεί μία από τις πιο υγιεινές μορφές διατροφής παγκοσμίως. Οι δε πρώτες επιστημονικές έρευνες που μελέτησαν τη Μεσογειακή δίαιτα (τέλη δεκαετίας ’40, αρχές ’50), εστίασαν στην κρητική διατροφή.

Αναγνωρισμένη ποιότητα

Η ελληνική γη προσφέρει ποικιλία προϊόντων εκλεκτής ποιότητας. Το ελαιόλαδο, οι ελιές, το τυρί, το κρασί, αλλά και προϊόντα όπως η μαστίχα και ο κρόκος, είναι λίγα μόνο από τα προϊόντα που έχουν κερδίσει παγκόσμια αναγνώριση και αποτελούν πλέον αγαθά Προστατευμένης Προέλευσης. Πρόκειται επίσης για προϊόντα που έχουν κερδίσει διεθνείς διακρίσεις για τις ξεχωριστές τους ιδιότητες ή για την ανώτερη ποιότητά τους. Το σήμα κατατεθέν της Ελλάδας είναι το ελαιόλαδο. Η χώρα είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός παγκοσμίως σε ελαιόλαδο και ελιές μετά την Ισπανία και την Ιταλία. To 75% της συνολικής ελληνικής παραγωγής ελαιόλαδου είναι έξτρα παρθένο, το οποίο θεωρείται η καλύτερη ποιότητα.  

Συνδαιτυμόνες

Στους Βίους Παράλληλους, ο Πλούταρχος αναφέρει ότι οι ‘άνδρες δεν προσκαλούνται να φάνε και να πιούνε, αλλά να φάνε και να πιούνε μαζί’. Το ελληνικό τραπέζι, δεν είναι τόσο τα φαγητά του όσο ένας τρόπος ζωής. Είναι η συσσωρευμένη πείρα και εμπειρία που αποκτήθηκε με το χρόνο και πέρασε από γενιά σε γενιά. Είναι η ευρηματικότητα στην αξιοποίηση ό,τι μικρού και ταπεινού δίνει η γη και η θάλασσα. Αλλά περισσότερο και από αυτό, είναι η κοινωνική διάσταση και η ανθρώπινη επαφή που καλλιεργείται μέσα από το να ‘καθίσουμε στο τραπέζι όλοι μαζί’.

5 πράγματα που ίσως να μην γνωρίζατε

• Στα αρχαία ελληνικά, η λέξη δίαιτα σήμαινε το να ακολουθεί κανείς ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής
• Μέσω της μεσογειακής δίαιτας, μειώνεται κατά 30% ο κίνδυνος καρδιακών παθήσεων.
• Η μεσογειακή δίαιτα είναι πλούσια σε Ωμέγα-3 λιπαρά. Πολλές κοινωνίες, ακόμα και στον αναπτυγμένο κόσμο, υστερούν κατά πολύ στην πρόσληψη αυτού του σημαντικού για τη υγεία συστατικού.
• Οι κάτοικοι της Κρήτης είναι μεταξύ των μακροβιότερων στον κόσμο. Το ίδιο συμβαίνει και με τους Ικαριώτες. Έχουν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να φθάσουν τα 90, από το μέσο κάτοικο των ΗΠΑ.
• Το πρώτο βιβλίο μαγειρικής εμφανίζεται ήδη από το 330 π.Χ. Συγγραφέας του ήταν ο Αρχέστρατος από τις Συρακούσες, ο οποίος τόνιζε ότι η διατροφή ενός λαού είναι δείγμα του πολιτισμού του.